Laureaci Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki. II Wrocławskiego Triennale

W sobotę 15 listopada, w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej we Wrocławiu, ogłoszono wyniki części konkursowej oraz otwarto wystawę Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki. II Wrocławskiego Triennale.

Jury – w składzie Barbara Banaś, Justyna Chojnacka, Agnieszka Kowalska-Owczarek, Jakub M. Łubocki, Renata Pacyna, Alicja Słowikowska, Magdalena Wosik – dokonało wyboru zwycięskich i wyróżnionych prac spośród 62 zgłoszonych przez uczestników Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki. II Wrocławskiego Triennale jako konkursowe, czyli interpretujących hasło przewodnie „Zasięgi”.

Praca „Zasięgi/zasieki” duetu Ioannis Anastasiou i Majka Dokudowicz zdobyła pierwszą nagrodę II Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki. Druga nagroda trafiła do Justyny Jędrysek, autorki książki „Metro jako księga miasta”, a trzecia do Aleksandry Szlęk za pracę „Scan me please”. Przyznano również sześć nagród i wyróżnień honorowych. 

Pierwsza nagroda dla Ioannisa Anastasiou i Majki Dokudowicz za pracę „Zasięgi/zasieki (Infinite scroll)”

Praca nawiązuje do głęboko zakorzenionej w tradycji formy zwoju, charakterystycznej dla starożytnych kultur i wykorzystywanej w nich po dziś dzień. Autorzy, zamieszczając na nim oryginalne zdjęcia wojenne publikowane były przez żołnierzy w mediach społecznościowych, dokumentując okrucieństwo, które doczekało się „lajków”, stawiają pytanie o granicę człowieczeństwa w epoce cyfrowej. Stonowany i niejako dyskretny charakter pracy, osiągnięty zastosowanym materiałem i kolorystyką, sprawia, że praca nie epatuje przemocą, co czyni ją jeszcze bardziej poruszającą.

Druga nagroda dla Justyny Jędrysek za pracę „Metro jako księga miasta” (Le métro comme un livre de la ville)

Praca w wyjątkowy sposób łączy trzy tematy, w których przejawia się społeczna natura człowieka – komunikacja, czytelnictwo i urbanistyka. Zwłaszcza zastosowane rozwiązania formalne (m.in. alonże, techniki graficzne, techniki introligatorskie) trafnie odzwierciedlają wielopoziomowość tematu pracy i w błyskotliwy sposób symbolizują poszczególne artefakty przywodzące na myśl paryskie metro. W ten sposób zwyczajny, zdawałoby się, kodeks staje się porte-parole organizmów, które autorka książki bada w tekście własnego autorstwa. W ten sposób książka skłania do odbycia własnej podróży, umożliwiając ją nawet bez wychodzenia z domu.

Trzecia nagroda dla Aleksandry Szlęk za pracę „Scan me please”

Praca w przewrotny sposób zachęca (lub zmusza) użytkownika do zapoznania się z jej treścią, wykorzystując naturalną skłonność do interesowania się nowinkami technologicznymi, by podkreślić błędność nawyków współczesnego człowieka. Wysiłek podjęty dla odczytania przekazu, a następnie wynikłe z niego rozczarowanie i frustracja same w sobie okazują się najważniejszym komunikatem wystosowanym przez autorkę książki i jej treść. To stanowi o wysokiej wartości pracy, a głęboko ukryta w niej ironia jest imponująco podkreślona chłodną elegancją użytej estetyki – tak często towarzyszącą bezwartościowym treściom publikowanym w sferze cyfrowej, że stała się już jej wyznacznikiem.

Nagroda honorowa Muzeum Narodowego we Wrocławiu dla Devon Stackonis za pracę „Retaining walls”

Praca, formalnie z zakresu antropologii, stomatologii i górnictwa, swoją treścią i budową stanowi memorandum w sprawie wpływu człowieka na człowieka i otaczające go środowisko. Wykonana na najwyższym poziomie techniki drukarskiej i introligatorskiej, symulująca rozwiązaniami formalnymi XIX-wieczną publikację medyczną, ukazuje bezmiar wpływu industrializacji na wszystko wokół. Wielokrotna analogia „wydobywania w ludzkiej skali”, znajdująca swoje crescendo w opisie praktyki prewencyjnego usuwania zębów stałych w XIX-wiecznej Pensylwanii, którego doświadczyła rodzina autorki, a uwidoczniona zwłaszcza w wysokiej jakości warstwie ilustracyjnej wykonanej techniką akwaforty, wyróżnia tę pracę w poruszający sposób.

Nagroda honorowa Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu dla Magdaleny Soboń za pracę „Stan nieważności”

Praca zręcznie odzwierciedla napięcie między ustawiczną potrzebą kontaktu, bodźców, kreacji, a korzyściami płynącymi ze stanu monotonii, powtarzalności i rytmu. Pozbawiona znaków pisma konstruuje komunikat samym deseniem, fakturą i kolorem, dodatkowo uwypuklając jego sens grą słowną zawartą w tytule. W ten sposób przywraca należyty sens ciszy i niedopowiedzeniu.

Nagroda Honorowa Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi dla Barbary Mydlak i Yanna Devala za obiekt z cyklu „Sent unsent letter” (stanowiący element projektu „A healing illusion”)

Praca w subtelny sposób łączy różnorodne przekazy, zapisy i nośniki, przekładając na język sztuki intermedialność współczesnego środowiska komunikacyjnego człowieka. Treść, ukryta pod warstwami cukru, jednocześnie jest i nie jest, a towarzyszące pracy kompozycje muzyczne wzmagają tylko wrażenie ulotności, niedokonania lub straty. Synestezja, którą powoduje praca, staje się komunikatem wyrażającym niepewność i iluzoryczność towarzyszącą nadawcom i odbiorcom. Autorzy tym samym trafnie sugerują, że dialog tak naprawdę buduje się poza słowami i dokumentami, co stanowi o mocy przekazu pracy.

Wyróżnienie honorowe dla Radosława Nowakowskiego za pracę „Ulica Sienkiewicza w Kielcach dwadzieścia lat później, czyli w poszukiwaniu drugiej strony”

Praca, nawiązująca do pracy „Ulica Sienkiewicza w Kielcach” wydanej w 2003 roku przez tego samego autora, zaświadcza o konsekwentnym podążaniu artystyczną drogą w kierunku obranym przez autora. Paralelność, do której praca odwołuje się na wielu poziomach, nawarstwia znaczenia, komunikaty, obiegi i rejestry, niekiedy zrozumiałe tylko dla autora. W tym celu zręcznie wykorzystuje formę (leporella), gatunek (liberatura) i zamierzenie wydawnicze (kontynuacja).

Wyróżnienie honorowe dla Magdaleny Chomiak za pracę „Utracone dzieciństwo”

Praca porusza delikatnością w przedstawianiu podjętego problemu – publikowania i wykorzystywania wizerunku dzieci w mediach społecznościowych. Zastosowane materiały i techniki odzwierciedlają to, czego nie wyrażono werbalnie (praca pozbawiona jest zapisu piśmienniczego) i w opinii jury robią to znacznie celniej. Zwłaszcza transparentny charakter pracy trafnie sygnalizuje kruchość i nostalgię, kulturowo wiązane z dzieciństwem, narażone na osłabienie czy uszczerbek pod wpływem współczesnego stanu środowiska komunikacyjnego.

Wyróżnienie honorowe dla Aliny Kalczyńskiej za pracę „Qvo vadis”

Praca estetyką wykonania wyraziście zwraca uwagę na zagrożoną równowagę pomiędzy wnętrzem i zewnętrzem człowieka. Stawiając tytułowe pytanie, a jednocześnie odwołując się to niezatartego przeżycia obcowania z malowidłami naskalnymi (i udatnie przetwarzając je na język akwareli oraz kaligrafii), słusznie zmusza do refleksji nad utratą harmonii życia w zgodzie z naturą.

Wszystkie zakwalifikowane do Przeglądu prace, w tym nagrodzone i wyróżnione – w sumie 121 realizacji – można oglądać na ekspozycji w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej do 15 lutego 2026. Bilety w cenie 10 zł dostępne są online lub w kasie biletowej.

Przez cały czas trwania wystawy zwiedzający mogą oddawać głosy na ich zdaniem najlepsze prace. Ogłoszenie wyników głosowania publiczności nastąpi 17 lutego 2026 na stronach internetowych i w mediach społecznościowych Muzeum Narodowego we Wrocławiu i Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu.

Wystawie towarzyszy katalog.