Biennale Scenografii w Tbilisi

W dniach 25.09–05.10.2024 w Muzeum Współczesnym MoMA w Tbilisi odbyło się międzynarodowe Biennale Scenografii, gdzie prace swoje prezentowali przedstawiciele takich państw jak: Armenia, Bangladesz, Białoruś, Chiny, Gruzja, Litwa, Polska, Ukraina.

Pośród uczestników wystawy znalazła się również Marianna Lisiecka-Syska, pracownik Katedry Scenografii, prezentująca makietę oraz zdjęcia ze spektaklu „Jest tak, jak się Wam wydaje!” w reż. Gianluci Iumiento. Artystka jest autorką scenografii i kostiumów do spektaklu, którego premiera odbyła się 28.01.2023 na Dużej Scenie Teatru Polskiego we Wrocławiu.

Biennale Scenografii w Tbilisi zostało założone w 2016 roku z udziałem czterech krajów położonych na Kaukazie, a jego celem jest stworzenie regionalnego centrum eksploracji i prezentacji współczesnych trendów i technik scenograficznych. Od samego początku Biennale służyło młodym scenografom jako platforma do rozwoju zawodowego, wspierając kreatywność i wymianę innowacyjnych pomysłów.

Biennale w Tbilisi jest jedną z inicjatyw międzynarodowej organizacji OISTAT – International Organisation of Scenographers, Theatre Architects and Technicians („Międzynarodową Organizację Scenografów, Architektów Teatralnych i Techników” ). OISTAT został założony w Pradze w 1968 roku. OISTAT to globalna sieć zrzeszająca praktyków teatralnych prezentujących design, technologię i architekturę podczas występów na żywo.

Kuratorem pawilonu polskiego była prof. Katarzyna Podgórska-Glonti (Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu), która tak opisuje część polską wystawy:

Polska wystawa prezentuje sześć artystek Mariannę Lisiecką-Syską, Katarzynę Podgórską-Glonti, Izabelę Stronias, Monikę Wanyurę-Kurosad, Martę Wyszyńską, Katarzynę Zawistowską. Każdy z nich reprezentuje odmienny punkt widzenia na sztukę przestrzenną. Indywidualizm postaw, odmienność pokoleń jest wartością samą w sobie i chwali różnorodność postaw twórczych. Pokaz poszerza granice znaczeń scenografii. Przedstawiona scenografia, kostiumy teatralne, operowe, fabularne, obiekty i instalacje są tym, co niesie ze sobą znaczenie w opowieściach. Narracje wizualne to krzyk, recytacja, szept, zawsze ważny komunikat dla aktualnego widza. Są głosem refleksyjnym lub krytycznym. Przedstawione realizacje odnoszą się do kryteriów Sympozjum „Kultura i kryzys”.

W ramach Biennale w dniach 30.09–01.10.2024 miało miejsce międzynarodowe sympozjum, w formie hybrydowej (online oraz stacjonarnie w Narodowej Bibliotece Parlamentarnej Gruzji) pt. „Culture and Crisis”, podczas którego swoje prelekcje wygłaszali artyści, aktywiści, krytycy teatralni i animatorzy kultury z państw t.j.: Rumunia, Gruzja, Chiny, Bangladesz, Brazylia, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Serbia.

Celem sympozjum było zbadanie wpływu kryzysów na kulturę i teatr, w tym niedawnych wydarzeń, takich jak pandemia Covid-19, konflikty na Ukrainie i na Bliskim Wschodzie oraz kryzysy polityczne podważające normy demokratyczne. Tematy dyskusji obejmują wpływ kryzysów wewnętrznych i zewnętrznych na kulturę, rolę teatru w czasie kryzysów oraz doświadczenia twórcze w czasie kryzysów.

Podczas trwania Biennale uczestnicy wystawy odbyli szereg spotkań z niezależnymi twórcami teatralnymi oraz odwiedzili wiele instytucji i scen teatralnych stolicy Gruzji ( Vaso Abashidze State New Theater, Rustaveli National Theater, Marjanishvili State Drama Theatre, Theater Factory 42). Ponadto goście zostali zaproszeni na dwa spektakle: lalkowy o tytule „Pirosmani” przygotowany przez „The Wondering Moon Theater”, opowiadający o jednym z najważniejszych gruzińskich malarzy Niko Pirosmanisvilli’m oraz spektakl teatru tańca pt. „Medea” w Vaso Abashidze State New Theater.

Artyści mieli również okazję zwiedzić Akademię Sztuk Pięknych w Tbilisi, w tym muzealne Sale Lustrzane oraz pracownie krawieckie, dziewiarskie, szewskie i projektowe kierunku Projektowanie Mody. Organizatorzy Biennale zapewnili również możliwość wizyty w starożytnej stolicy Gruzji – Mcchecie.

Podczas Biennale miała miejsce promocja książki Tamar Bokuvhava „Mithos at the Robert Stuaua’s theater”. Tamar Bokuchava była autorką monografii, ponad stu artykułów naukowych, recenzji oraz współautorką wielu książek promujących gruzińską sztukę teatralną.