Alfabet emocji

Alfabet emocji Ewy Martyniszyn to cykl obrazów fotograficznych wydrukowanych na specjalnej maszynie wykorzystywanej do celów dydaktycznych skierowanych do słabowidzących i niewidzących. Stanowi rozwinięcie tematu badawczego obranego przez autorkę o szerszym tytule: O doświadczeniu bezpośrednim i jego braku. Artystkę niepokoi obecny stan rzeczy związany z rewolucją technologiczną i jej wpływem na relacje międzyludzkie.

Bodźce płynące ze zmysłów: dotyku, smaku, węchu, słuchu i wzroku biorą udział w poznawaniu świata. W oparciu o nie rozwija się język, ale i odwrotnie – poziom jego rozwoju wpływa na wymienione sfery poznawcze. Dzięki temu w mózgu kształtują się nowe ścieżki poznania. U coraz młodszych dzieci korzystających z wysokich technologii tworzą się nowe szlaki neuronowe, a osłabiają stare, co skutkuje niedostymulowaniem obszarów odpowiedzialnych za umiejętności komunikacyjne, społeczne i empatię. Zmieniająca się struktura mózgu koncentruje się na nowych umiejętnościach technologicznych oddalając się „od podstawowych zadań społecznych takich jak odczytywanie wyrazu twarzy rozmówców czy też odczytywanie kontekstu emocjonalnego z obserwacji subtelnych gestów.” [...]

Bez osobistej stymulacji interpersonalnej sieci neuronów dziecka ulegają atrofii, a mózg może nie rozwinąć normalnych umiejętności społecznych. (G. Small, G. Vorgan, iMózg, 2011)

Oglądanie emotikonów uaktywnia w mózgu obszar kontrolujący niewerbalne umiejętności komunikacyjne, inaczej niż język mówiony i pisany, który pobudza zupełnie inną część w mózgu.

Obraz i dźwięk płynący z urządzeń elektronicznych nie jest tym samym co oglądanie obrazów malarskich i rozmowa z drugim człowiekiem. Następuje zaburzenie patrzenia intencjonalnego wymaganego do procesu uczenia się, a dźwięk taki jest pomijany przez mózg i traktowany jako nieistotny. Tego rodzaju dane nie są przesyłane do dalszego przetwarzania.

Proces zmiany kartki papieru na ekran monitora nie tylko zmienia sposób, w jaki poruszamy się po tekście, lecz też wpływa na stopień koncentracji jaki towarzyszy czytaniu, oraz głębokości naszej lektury. (A. Mangen, Hypertext fiction reading: haptics and immersion, 2008)

Ewa Martyniszyn wychodzi naprzeciw potrzebom przyszłych pokoleń dotkniętych wpływem wysokich technologii prezentując swój „elementarz po emocjach”, do którego poznania zaangażowany będzie zmysł dotyku. Jego metaforyczna forma jest dla nas znakiem ostrzegawczym i sposobnością na zadanie pytań: w jaki sposób w przyszłości będziemy się komunikować oraz dokąd zmierzamy w naszym postępie cywilizacyjnym?

Projekt zrealizowano we współpracy z Dolnośląskim Specjalnym Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym nr 13 dla Uczniów Niewidomych i Słabowidzących oraz z innymi niepełnosprawnościami im. Marii Grzegorzewskiej we Wrocławiu.

Ewa Martyniszyn – pracownik naukowo-dydaktyczny w Katedrze Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu, nauczyciel w Pomaturalnym Studium Kształcenia Animatorów Kulturyi Bibliotekarzy we Wrocławiu (2004-2020) oraz we Wrocławskich Szkołach Fotograficznych(AFA, PHO-Bos) w latach 2004-2009.

W 2018 roku uzyskała tytuł doktora w zakresie sztuk filmowych (fotografii) w Łódzkiej Szkole Filmowej. Absolwentka Wydziału Komunikacji Multimedialnej Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu (1998-2004) specjalności – fotografia (dyplomy z wyróżnieniem) oraz Państwowego Pomaturalnego Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy w Opolu, specjalność: jak wyżej (1996-1998).

Członkini ZPAF od 2005 r. Od 2019 prowadzi galerię Łącznik w Instytucie Informatyki Uniwersytetu Wrocławskiego. Redaktorka katalogów i autorka tekstów kuratorskich. Brała udział w licznych wystawach w kraju i za granicą. Ma na swoim koncie publikacje w książkach („Odwzajemnione spojrzenie. O fotografii otworkowej” Zbigniewa Tomaszczuka, „Obraz utajony” Marianny Michałowskiej) i czasopismach fotograficznych („Fotografia, „Camera obscura”), a także dotyczących sztuki („Format”, „Dyskurs”). Autorka, kolekcjonerka i popularyzatorka obrazów zwanych monidłami. W obszarze jej zainteresowań twórczych i badawczych znajduje się fotografia inscenizowana, problematyka czasu, związki człowieka z naturą i relacje międzyludzkie.