Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z wernisażu.
Tomek Opania to artysta i sportowiec. Dzięki temu niezwykłemu połączeniu rozpoznaje sztukę w codzienności, zna wartość rzemiosła, samo-ograniczania się oraz marzeń. Artysta przygląda się sportowcowi, a sportowiec artyście, kontrują się, niedowierzają sobie nawzajem, ale też zanurzają w życiu na różne sposoby. O tym właśnie jest wystawa: o życiu, którego doświadczamy wedle pewnych wzorców kulturowych i praktyk egzystencjalnych. BWA Wrocław długo zabiegało o przygotowanie dużej retrospektywy tego artysty związanego z Wrocławiem i tutejszą Akademią. Bo skromny, chodzącymi własnymi ścieżkami Opania, to artysta wyjątkowy. Łączy tradycję sztuki krytycznej lat 90. z ironią i żartobliwością, na jaką poważni artyści krytyczni – dziś szacowni profesorowie – raczej sobie nie pozwalali. Do ogólnopolskiej tradycji dodał typowo wrocławski niuans pogodnej zabawy, za który tak lubimy miasto nad Odrą.
Wystawa nosi tytuł Salon wzornictwa, gdyż spora część przedstawianych tu dzieł to wymyślone przez artystę prototypy przyrządów do ćwiczeń, zmieniających odbiór sztuki w performans, wykonywany przez widza. Analityczny umysł artysty stworzył też dzieła odnoszące się do doskonalenia ciała, optymalizacji powiązań rodzinnych i usprawniania relacji międzynarodowych. Chcecie się dobrze bawić, a przy tym dowiedzieć czegoś o sobie i świecie, który was otacza? Usiądźcie z przyjacielem na Ławce dla dwojga, a okaże się kto kogo dominuje w związku. Wypróbujcie też na przykład Trenera osobistego! Z innymi eksponatami przeżycia będą jeszcze większe, bo widz mimowolnie może wykonać gesty które go zaskoczą. Czy artysta proponuje grę z widzem i wręcz zastawianie na niego pułapek? Właśnie tak. Dlatego nie można nie przyjść do Salonu wzornictwa Tomka Opani, gdyż artysta-sportowiec rzucił nam wyzwanie.
Słowniczek podręcznych terminów do wykorzystania w rozmowie o sztuce Tomasza Opani na wystawie Salon wzornictwa
Sztuka Tomasza Opani wymaga dialogu, gdyż bez aktywnego i żywo reagującego uczestnika pozbawiona jest sensu. W Salonie wzornictwa najlepiej dyskutować o stylu życia, gdyż podobnie jak wzornictwo – które jest jego ramą – to kwestia wyboru i decyzji, nawet gdy chodzi o wykonywane codziennie zwykłe czynności. Nie powtarzaj mechanicznie, gdy możesz decydować! Takie błahostki, jak sposób siedzenia na ławce w parku godny jest namysłu, bo drobne różnice w ułożeniu nóg czy przysunięciu ich bliżej sąsiada, budują razem świat nowych zdarzeń. Dizajnerska interwencja może zmienić rzeczywistość. Salon wzornictwa ma uświadomić, że jesteś zarządcą dizajnu, który uznasz za własny. Jednym słowem, że jesteś panem swojego losu.
aktualność sztuki oznacza podejmowanie ważnych kwestii dla konkretnych ludzi; nieoddzielanie jej od potocznego doświadczenia. Aktualność sztuki to zanurzenie jej w tym, co buduje zarówno nawyki widza, jak i jego tożsamość.
przyrząd może być bezużytecznym gadżetem lub instrumentem wirtuoza. Przyrządy Opani nie mieszczą się jednak w takiej dwubiegunowej polaryzacji, gdyż jego świat pozbawiony jest zarówno pięknoduchów, jak wirtuozów-mistrzów. Zaludniony jest przez ludzi wątpiących, kwestionujących cudowne recepty i szukających odpowiedzi na pytanie, jak żyć w codziennym zderzaniu się z rzeczywistością. Przyrząd powoduje, że zderzanie nie przyjmuje formy wypadku, lecz zaangażowanego rozpoznania tego co nas otacza.
transmedialność sztuki to zaproponowanie różnych – niekoniecznie artystycznych – materiałów, sposobów i procedur, celem stworzenia dzieła. Osadza to twórczość w życiu codziennym i nie oddziela zdecydowanie od życia, zamykając ją w wieży z kości słoniowej dostępnej jedynie dla eksperta. Transmedialność to przekraczanie granic w imię demokratyzacji. Sztukę można robić biorąc do ręki szydełko, piłę czy odkurzacz, a nawet przynosząc do galerii zwykły przedmiot.
użyteczność kontra bezużyteczność sztuki to opozycja jaka pojawiła się u zarania nowoczesności, m.in. w koncepcjach filozoficznych Kanta i Hegla, gdy sformułowano zasadę bezużyteczności sztuki. Jest ona na wystawie (podobnie jak u wielu tzw. artystów krytycznych) kwestionowana, ponieważ nie chodzi tu jedynie o kontemplację i estetyczny osąd, ale o skuteczność wpływania na rozumienie świata, a nawet na zmianę poglądów.
wzornictwo w twórczej definicji artysty nie jest jedynie projektowaniem ładnych przedmiotów, ale refleksją nad relacją człowieka z innymi ludźmi, zwierzętami i rzeczami, systemami i technologiami; znajdowaniem sieci niedostrzegalnych powiązań z otoczeniem i próbą zobaczenia ich ewentualnej dobroczynności lub toksyczności.
współdzielenie doświadczenia sztuki z artystą, który nie ma ambicji narzucania się z własną interpretacją stworzonego dzieła stwarza możliwość narodzin widza. Artysta zaprasza do uczestnictwa w swoich projektach, dzielenia się własnymi przeżyciami, a nawet kontrowania nimi znaczeń zamierzonych przez siebie samego.
słowniczek sporządziła Anna Markowska
Salon wzornictwaTomasz Opania
19.05-01.07.2018wernisaż: sobota, 19.05.2018, godz. 18:00
galeria Awangarda BWA Wrocławul. Wita Stwosza 32
kuratorka: Anna Markowskaprodukcja: Patrycja Ścisłowskaidentyfikacja wizualna: Maciej Lizak
info: BWA
zamieściła: A. Zaczek-Gbiorczyk
