Rezonanse emancypacji. Feministyczny dialog w polskiej sztuce

Zaproszenie do nadsyłania tekstów do najnowszego numeru „Zeszytów Artystycznych” kierujemy do wszystkich, którym sprawy emancypacji i równości są bliskie, którzy podejmują te kwestie na co dzień, jak również do tych, którzy w tym obszarze znajdują się przygodnie. Chcemy zebrać różnorodne głosy osób zajmujących się teorią, jak i tych tworzących sztukę oraz zajmujących się jej prezentowaniem w przestrzeniach wystawienniczych.

Podejmowana kwestia obecności i znaczenia teorii i praktyki feministycznej w rodzimej refleksji nad sztuką, wydaje się szczególnie ważna, choć nie doczekała się dotąd wystarczającej uwagi. O ile problematyka feministyczna, jak zauważyła Magdalena Ujma, jest żywo obecna w badaniach literackich, o tyle w polu sztuki stanowi podejście alternatywne, budzące rezerwę wśród wielu osób zajmujących się tym obszarem. Obecnie żywo dyskutowana jest historii polskiego feminizmu, zapośredniczona przez dynamikę przełomowego roku 1989. Bardzo często osoby związane ze studiami feministycznymi wskazują, że dopiero proces dekomunizacji pozwolił na zaistnienie feminizmu w dyskursie akademickim, zauważając że wcześniejsza rzeczywistość komunistycznej Polski unicestwiała taką możliwość swoim widzeniem kwestii społecznych. Podobnie myśli się o wystawiennictwie działań artystycznych skoncentrowanych wokół kwestii związanych z płcią, które łączy się z momentem nastania nowej kapitalistycznej rzeczywistości w Polsce. Dziś coraz częściej zwraca się uwagę na to, że same idee związane z emancypacją kobiet, zrodzone na Zachodzie podczas drugiej fali feminizmu, docierały za żelazną kurtynę, pozwalając na wyodrębnienie się w bloku wschodnim zupełnie nowego zestawu praktyk i postaw związanych z płcią, które domagają się przeanalizowania i opowiedzenia o ich znaczeniu. W tym świetle dotychczasowe globalne narracje o feminizmie, który żywo obecny był w świecie zachodnim, a do Europy Wschodniej dotarł dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych, ulegają osłabieniu. Kruszy się rozumienie sztuki Europy wschodniej jak wtórnej w podejmowaniu feministycznych teorii i praktyk, znajdującej się na peryferiach mapy feministycznego świata. Wymusza to pytania o konsekwencje takiego stanu rzeczy, o szanse i zagrożenia, która dziś dostrzegamy w myśleniu o historii feminizmu w Polsce.

Zachęcamy także do refleksji nad dzisiejszym stanem sztuki feministycznej oraz spekulacji na temat jej przyszłości. Jakie strategie w obrębie praktyki i teorii jawią się dziś jako najważniejsze? Które aspekty feministycznej sztuki i namysłu nad nią wymagają przeformułowania i gruntownego przemyślenia? Czy dotychczasowe ustalenia dotyczące definiowania sztuki feministycznej wymagają podtrzymania wzmocnienia, rozbudowania, a może zmiany? Które ścieżki rozwoju w zakresie myśli feministycznej i feministycznej sztuki domagają się intensywniejszych eksploracji? Czy feministyczna sztuka w dzisiejszej Polsce pozostaje w zależności od teorii, czy może podąża zupełnie niezależnymi drogami? Chcemy też zapytać o to, jaką rolę odgrywa feminizm w rodzimych praktykach kuratorskich, w jaki sposób wykorzystuje się feminizm jako ramę towarzyszącą wystawie, jakie kierunki pozostają niewyeksplorowane, a jakie, być może, są nadmiernie wykorzystywane? Warto również zastanowić się nad obecnymi układami odniesień między spekulacjami, a działaniami artystycznymi i kuratorskimi, nad tym, czemu one służą lub z jakich powodów być może wymagają przezwyciężenia? Zapraszamy również do refleksji nad oddziaływaniami pomiędzy rodzimą praktyką i teoria feministyczną w odniesieniu do narracji globalnych. Czy miejsce, z którego piszą, tworzą i kuratorują osoby związane z feministyczną sztuką w Polsce, pozwala im na alternatywne sposoby konceptualizowania kwestii równościowych, a może przeciwnie, jawi się ono jako ograniczenie?

Rozmiar tekstów: 20-40 tys. znaków ze spacjami.
Termin przesyłania tekstów: 30.11.2024
E-mail: zeszyty.artystyczne@uap.edu.pl
Szczegółowe wytyczne redakcyjne dostępne pod adresem

Więcej informacji na stronie