Dysydenci idei

Tytuł wystawy, Dysydenci idei, odnosi się do postawy sprzeciwu wobec zinstytucjonalizowanego myślenia i konwencji w sztuce oraz życiu. Dysydentem nazywamy osobę, która świadomie występuje przeciwko obowiązującym zasadom, ideologiom lub normom. To figura często utożsamiana z niezależnością ducha, ale także z koniecznością zapłacenia ceny za wierność własnym przekonaniom.

W kontekście wystawy Dysydenci idei dysydencja nie odnosi się jedynie do polityki czy historii, ale także do sfery twórczej. Artysta, zwłaszcza ten działający w ramach rynkowych struktur, często balansuje na granicy wolności i konieczności wpisania się w ramy pieniądza czy oczekiwań instytucji. Wystawa ukazuje prace dydaktyków i kadry Wydziału Malarstwa i Rysunku ASP we Wrocławiu, którzy poprzez swoje dzieła i życiowe wybory stają się dysydentami idei w sztuce, wychodząc poza kanony, poszukując nowych form wyrazu i sensów.

Postawa dysydenta, którą ukazuje wystawa, jest bliska myśli i twórczości takich postaci jak Józef Czapski. Artysta i pisarz, Czapski, łączył w swoich pracach refleksję metafizyczną z codziennością. Był dysydentem w pełnym znaczeniu tego słowa: przeciwstawiał się totalitaryzmowi, poszukiwał prawdy, często wbrew logice swojego czasu. Jak pisał Adam Zagajewski o Czapskim: „Mistycy są niemi, mówią aluzjami, posługują się metaforami, chodzą wokół płonącego ogniska, lecz sami nie są ogniem”. Ta metafora ukazuje również postać artysty – twórcy, który poszukuje blasku i sensu, ale jednocześnie wie, że do pełnej prawdy nigdy nie dotrze.

Wystawa z jednej strony nawiązuje do mistycznych wątków w sztuce, z drugiej – ukazuje, jak artyści współcześni śledzą ślady swoich duchowych poprzedników. Czapski, podobnie jak autorzy prezentowanych prac, wykorzystywał sztukę jako „instrument uwagi”, rejestrujący chwile wzlotów i upadków, narzędzie utrwalające to, co ulotne i niewyraźne.

Wystawa Dysydenci idei jest manifestem twórczej wolności i poszukiwania sensu w czasach nadmiaru i powierzchowności. Ukazuje, że bycie dysydentem to nie tylko sprzeciw, ale przede wszystkim odwaga poszukiwania i tworzenia w zgodzie z własnym światopoglądem. Inspirując się postacią Czapskiego oraz jego mistycznym spojrzeniem na rzeczywistość, wystawa przypomina o tym, jak ważne jest pielęgnowanie w sobie iskry dysydencji wobec utartych schematów.

Uczestnicy wystawy: Adam Chmielowiec, Jacek Dłużewski, Darek Foks, Katarzyna Frankowska, Malwina Gaj, Jarosław Grulkowski, Łukasz Huculak, Joanna Jamrozińska, Jacek Jarczewski, Agnieszka Kłos, Radosław Kobierski, Anna Kołodziejczyk, Marek Kulig, Anna Kramm, Jakub Leniart, Daria Milecka, Sylwia Mucha, Małgorzata Oakes, Jarosława Pabich – Szmyt, Alicja Pruchniewicz, Jakub Pszoniak, Wojciech Pukocz, Bartosz Radziszewski, Katarzyna Rutkowska, Piotr Saul, Krzysztof Skarbek, Anna Szewczyk, Mirka Szychowiak, Marta Szymczakowska, Katarzyna Tomaszewska, Adam Wiedemann, Tomasz Wiktor

Kuratorki wystawy: Agnieszka Kłos, Sonia Ruciak, Malwina Gaj
Organizator: Wydział Malarstwa i Rysunku ASP we Wrocławiu